همه چیز راجع به دنده کشی و دنده معکوس در معابر شهری

دنده کشی و دنده معکوس از اصول اولیه در آموزش رانندگی است که در هنگام رانندگی به صورت مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چند که امروز با تولید خودروهای اتوماتیک، میزان استفاده از دنده کاهش یافته و در زمان تغییر سرعت نیازی به استفاده از دنده نخواهد بود. اما هنوز هم تعداد زیادی از خودروها به صورت دنده‌ای هستند و اکثریت خودروهای تولید داخلی نیز هنوز به صورت دنده‌ای تولید می‌شوند.

از این رو اهمیت اطلاع از نحوه صحیح دنده کشی و دنده معکوس بر کسی پوشیده نیست. با ادامه این مقاله از سایت آیین تست همراه شوید تا شما را با اصطلاحات دنده کشی و دنده معکوس و نحوه صحیح انجام آن، آشنا کنیم.

اصطلاح دنده کشی و دنده معکوس به چه مفهومی است؟

هنگام رانندگی با خودروهای دنده‌ای، مدام باید دنده را با توجه به میزان سرعت و دور موتور خودرو تنظیم کنیم. زمانی که سرعت و دور موتور خودرو افزایش می‌یابد، دنده را نیز افزایش می‌دهیم که به این کار دنده کشی می‌گویند. در طرف مقابل زمانی که سرعت و دور موتور خودرو کاهش می‌یابد، باید دنده را کاهش دهیم، در این صورت نیز از اصطلاح دنده معکوس استفاده می‌شود. به عنوان مثال تغییر دنده 3 به 4 را دنده کشی و تغییر دنده 2 به 1 را دنده معکوس می‌نامند.

نحوه صحیح تعویض و جاگذاری دنده

در هر دو صورت اگر قصد دنده کشی و دنده معکوس در معابر شهری را داشته باشید، باید ابتدا کلاج را ته فشار دهید و سپس جاگذاری دنده را انجام دهید.

برای اطلاع از نحوه جاگذاری دنده باید ابتدا با سمت قرارگیری دنده‌ها آشنا شوید.

• با کشیدن دنده ابتدا به سمت چپ و سپس به سمت بالا، دنده 1 را جاگذاری کرده‌اید.
• دنده 2 زیر دنده 1 جای دارد و برای جاگذاری آن باید دنده را مستقیم به سمت پایین بکشید.
• برای دنده 3 ، باید ابتدا دنده را خلاص کنید تا در وسط قرار گیرد، نه بالا و پایین (یعنی دنده را از 2 به سمت بالا بکشید) و سپس دنده را از وسط، مستقیما به سمت بالا حرکت دهید تا به دنده 3 برسید.
• دنده 4، زیر دنده 3 قرار گرفته و باید به سمت پایین کشیده شود.
• برای دنده 5 باز هم باید ابتدا دنده را از 4 خلاص کنید، سپس به سمت راست و بالا بکشید، تا دنده 5 جا برود.
• در انتها دنده عقب است که زیر دنده 5 قرار گرفته و باید دنده را کاملا به سمت پایین بکشید تا خودرو بتواند به سمت عقب حرکت کند.

بهتر است هنگام آموزش رانندگی، قبل از تعویض دنده، در خیابان‌های خلوت و امن، کنترل فرمان با دست چپ را کمی تمرین کنید، تا هنگامی که با دست راست خود مشغول تعویض دنده خواهید بود، کنترل اتومبیل را از دست ندهید.

حالت‌های مختلف دنده کشی و دنده معکوس‌ در معابر شهری

با توجه به میزان سرعتی که خودرو در معابر شهری باید داشته باشد، معمولا دنده کشی و دنده معکوس در معابر شهری بین دنده 1 تا 4 اتفاق می‌افتد و دنده 5 کاربرد بسیار کمتری در این معابر دارد. بنابراین در این بخش چندین حالت مختلف دنده کشی و دنده معکوس را بررسی می‌کنیم تا با نحوه اجرا و زمان استفاده از هر کدام بیشتر آشنا شوید.

دنده کشی از دنده 1 به دنده 2

دنده 1 دنده قدرتی و سنگین است که بیشتر برای شروع حرکت خودرو از حالت توقف کامل، کاربرد دارد. پس از اینکه گاز دنده 1 پر شد و به مقدار کافی با دنده 1 حرکت کردید و دورسنج خودرو، دور موتور را در جاده‌های هموار بین 2 تا 2.5 و در سربالایی‌ها بین 2.5 تا 3 نشان داد، می‌توانید پای خود را از پدال گاز برداشته، همزمان کلاج را ته فشار داده و با حرکت دادن دنده به سمت پایین، دنده 2 را جا بزنید.

پس از جا زدن دنده 2، کلاج را رها کرده و گاز را به آرامی و به میزان اندکی فشار دهید تا به حرکت رو به جلوی خود ادامه دهید. در این حالت هنگام دنده کشی از دنده 1 به دنده 2، چون اتومبیل در حال حرکت است، نیازی به نگهداشتن کلاج در نقطه حرکت نیست و می‌توانید پس از تعویض دنده، کلاج را به راحتی رها کنید.

دنده معکوس از دنده 2 به دنده 1

زمانی که سرعت حرکت خودرو به کمتر از 10 کیلومتر در ساعت می‌رسد یا به عبارت دیگر به محدوده ایست می‌رسید، باید دنده را دوباره به دنده 1 برگردانید. به عنوان مثال لحظاتی که در ترافیک یا جاهای شلوغی هستید که امکان حرکت با سرعت بالاتر را ندارید، یا هنگامی که به دست‌انداز، سرعت‌گیر یا سربالایی می‌رسید، دنده معکوس به دنده 1 راه حل شما است.

برای دنده معکوس از دنده 2 به دنده 1، گاز را رها کرده، کلاج را ته فشار داده و دسته دنده را مستقیما به بالا می‌کشید. پس از اینکه سربالایی، دست انداز یا ترافیک را پشت سر گذاشتید، می‌توانید مجددا گاز را پر کرده و با افزایش سرعت و دور موتور خودرو دوباره به دنده 2 برگردید. تغییر مداوم بین دنده 1 و دنده 2 در معابر شهری، کاری تکراری است که باید با سرعت و دقت بالا اتفاق بیفتد.

دنده کشی از دنده 2 به دنده 3

زمانی که در محوطه یا جاده بازی در حال حرکت هستید و 500 متر جلوتر از خود هیچ مانع یا خودروی دیگری را نمی‌بینید، می‌توانید دنده را از 2 به 3 تغییر دهید. برای این کار ابتدا گاز را در دنده 2 پر کرده و سپس پدال گاز را رها کنید. همزمان با این کار، کلاج را تا ته گرفته و دنده 3 را همان‌طور که توضیح داده شد، جا بزنید. پس از جا زدن دنده می‌توانید کلاج را رها کرده و گاز دهید.

دنده معکوس از دنده 3 به دنده 2

در حین حرکت با دنده 3 ، چنانچه به دلایل مختلفی مثل ترافیک و راه بندان، مجبور به کاهش سرعت به کمتر از 30 کیلومتر در ساعت شدید، باید دوباره از دنده معکوس استفاده کرده و به دنده 2 بازگردید. برای این کار، دوباره پدال گاز را رها کرده و پدال کلاج را تا انتها فشار دهید و دسته دنده را به 2 بازگردانید.

پس از جا خوردن دنده، می‌توانید کلاج را رها کرده و گاز را فشار دهید. اگر دوباره به سرعت کافی و فضای باز رسیدید، می‌توانید دنده کشی 2 به 3 را مجدا تکرار کنید تا با سرعت بیشتری حرکت کنید.

دنده کشی از دنده 3 به دنده 4

اگر در حال حرکت با دنده 3 بودید و تا 1000 متر جلوتر از خود هیچ مانع یا خودروی ثابتی را نمی‌بینید، می‌توانید از دنده 4 استفاده کرده و سرعت خود را افزایش دهید. دنده کشی از دنده 3 به 4 نیز مشابه دنده کشی 1 به 2 و دنده کشی 2 به 3 است و باید طبق همین روش دنده 4 را جا بزنید.

دنده معکوس از دنده 4 به دنده 3

با کاهش سرعت خودرو به کمتر از 60 کیلومتر در ساعت، باید از دنده 4 دوباره به دنده 3 بازگشت. برای این منظور، کافی است گاز را رها کنید، کلاج را تا ته بگیرید و دسته دنده را به 3 تغییر دهید.

اصطلاح دنده سنگین یعنی چه و چه کاربردی دارد؟

حتما شما نیز در جاده‌ها یا بسیاری از جاها عبارت «با دنده سنگین حرکت کنید» را دیده‌اید و شاید این سوال برایتان ایجاد شده که دنده سنگین چیست؟

در خودروهای سواری، به دنده‌های 1 و 2 دنده‌های سنگین یا قدرتی گفته می‌شود. این دنده‌ها از نیروی بسیار بالایی برخوردار هستند و از این رو، هنگامی که برای حرکت نیروی بیشتری را نیاز داشته باشیم، مثل لحظه شروع به حرکت خودرو یا حرکت در سربالایی‌ها، از این دنده‌ها استفاده می‌شود تا نیروی مورد نیاز تامین شود. همچنین در سرازیری‌ها نیز برای کمتر استفاده کردن از ترمز و کنترل بهتر روی فرمان و سرعت اتومبیل، می‌توان از دنده‌های سنگین استفاده کرد.

اصطلاح دنده سبک به چه مفهومی است؟

در خودروهای سواری، به دنده‌های 3، 4 و 5 که خودرو با سرعت بالایی در این دنده‌ها حرکت می‌کند، دنده سبک یا دنده سرعتی گفته می‌شود.

دنده کشی و دنده معکوس در معابر شهری ؛ کاری ساده و تکراری

در این مقاله پس از توضیح دنده کشی و دنده معکوس در معابر شهری، که به ترتیب به معنای افزایش و کاهش دنده هستند، نحوه صحیح انجام این کار توضیح داده شد. برای تعویض دنده باید با توجه به سرعت و دور موتور، زمان درست را تشخیص داده و با رها کردن گاز، فشردن کلاج تا ته و جا زدن دنده موردنظر اقدام کنید.

همان‌طور که در نمونه سوالات آیین نامه نیز حتما مرور کرده‌اید، طبق ماده 126 آیین نامه راهنمایی و رانندگی، حداکثر سرعت برای حرکت در خیابان‌های فرعی داخل شهری برابر 50 کیلومتر در ساعت است. بر این اساس در صورت نبود ترافیک، در خیابان‌های خلوت‌تر، دنده 3 بهترین دنده برای حرکت با یک سرعت ثابت خواهد بود.